Samenwerken en opschalen in Oeganda

Deze taak vervult de NREN sinds ze in 2006 werd opgericht door de universiteiten en grote onderzoeksinstituten. “Wat ze wilden was vooral connectiviteit”, zegt Nicholas Mbonimpa, CEO van RENU. “En die connectiviteit moest zowel betaalbaar als betrouwbaar zijn.”

Dit succes kwam niet meteen. “We introduceerden eduroam in 2015. Slechts weinig instellingen gingen ermee werken. Maar toen kwam covid-19. De overheid sloot alle onderwijsinstellingen en dat duurde bijna twee jaar lang. Sommige universiteiten begonnen online onderwijs te geven. Daarbij vroegen ze hulp van ons. Vooral om hun studenten betaalbare connectiviteit buiten de campus te kunnen bieden.”

Hotspots

RENU kwam met twee oplossingen. De eerste was Zero-rated Mobile Access. “We vroegen telecom operators om gratis verbinding te leggen met Oegandese websites die de studenten nodig hadden. Sommige instellingen hebben we daarmee kunnen helpen.”

Maar het echte succes kwam met Metro eduroam. “Daarbij benaderden we service providers in de hoofdstad Kampala die wifi-infrastructuur hadden: of ze hun netwerk open wilden stellen voor studenten? Die studenten authenticeren zich daartoe met eduroam en vervolgens wordt hun verkeer doorgesluisd naar het RENU-netwerk.”

De bedrijven boden meer dan driehonderd hotspots aan. En het aantal onderwijsinstellingen met eduroam explodeerde van vijf naar meer dan tweehonderd. “Onze leden zijn het belang van deze dienst echt gaan zien, ook na covid-19. Vorig jaar hadden we al meer dan 45.000 studenten die Metro eduroam gebruikten. We hebben een app waarmee ze de hotspots kunnen vinden. En vervolgens kunnen ze gratis online gaan.”

Broekzakrouters

Metro eduroam werkte goed voor de studenten. Maar de docenten, onderzoekers en andere medewerkers hadden een andere oplossing nodig, vooral ook tijdens het vele veldonderzoek. “Voor hen kwamen we met eduroam on the Go: dat zijn wifi-routers op broekzakformaat. Ze maken verbinding met het landelijke 4G/5G-netwerk van Oeganda, maar door het gebruik van een speciale SIM-kaart kun je alleen met het RENU-netwerk contact leggen. Inloggen op de wifi gaat met eduroam.”

“Dit systeem is erg handig voor de gebruikers: gratis én veilig. De instelling betaalt RENU voor de kosten. Tot dusver hebben we meer dan vijfhonderd routers gedistribueerd. Het is een van onze snelst groeiende producten.”

Made in Uganda

Ondertussen is RENU ondanks – of juist vanwege – het succes van Metro eduroam nog niet tevreden over deze dienst. “Door de groei van het gebruik lopen de kosten van levering en onderhoud met de dag op. Tegelijk is de betrouwbaarheid onvoldoende. Soms komt dat door technische problemen bij de hotspot; soms door de netwerkproblemen, vooral omdat wij zelf onvoldoende zicht hebben op de infrastructuur van de providers. En ook elektriciteit is in Oeganda niet altijd overal beschikbaar.”

“Dus we gingen denken. Hoe kunnen we dit netwerk opschalen op een manier dat we de betrouwbaarheid kunnen garanderen?”

“Zo kwamen we bij routers met zonnecellen, die aan ons eigen netwerk hangen. En die we dus ook zelf kunnen beheren. De technologie komt van een Amerikaans bedrijf, maar wij assembleren de routers en binnenkort gaan we ze helemaal zelf bouwen. Made in Uganda!”

RENU heeft grote ambities. “Over vijf jaar willen we zo’n tienduizend hotspots buiten de campussen hebben. Maar dat moeten we wel kunnen financieren. Dit jaar hebben we al tweehonderd routers geïnstalleerd, met financiële steun van de Internet Society Foundation.”

Campus Network-as-a-Service

Sinds 2014 verzorgt RENU training en ondersteuning voor de ICT’ers van de instellingen. “We trainen ze in de basics van netwerkbeheer, cybersecurity en noem maar op. Af en toe is dat echter niet genoeg. Dan gaan we naar de instelling, helpen ze het netwerk opnieuw in te richten en doneren soms zelfs apparatuur. Bij dat alles hebben we zelf veel hulp gekregen van het Network Setup Resource Center (NSRC) van de Universiteit van Oregon.” 

Sinds kort gaat RENU een stap verder. “We merkten dat er nog steeds veel mis is bij instellingen. Soms vertrekken de mensen die we hebben opgeleid. Of wordt er niet gebudgetteerd voor verbetering. Er zijn talloze oorzaken waardoor de kwaliteit van het netwerk onder de maat blijft.”

Daarom kwam RENU dit jaar met een nieuwe dienst: Campus Network-as-a-Service (CNaaS). “Daarbij verzorgen wij zelf het beheer van het campusnetwerk. Ongeveer zoals SURF Wifi-as-a-Service aanbiedt.”

De eerste reacties zijn vaak wat angstig: “Instellingen maken zich zorgen dat hun ICT-afdelingen irrelevant worden. Maar die houden nog genoeg werk over. Inmiddels beheren we al een paar campusnetwerken en die instellingen zijn daar heel tevreden over.”

Veel partners in de NREN-wereld

Ook bij deze dienst werkt RENU samen met een buitenlandse partner, namelijk de Noorse NREN Sikt. En zo hebben de Oegandezen veel meer partners in de NREN-wereld. Bijvoorbeeld de UbuntuNet Alliance, een Afrikaanse tegenhanger van Géant. En KENET, de zusterorganisatie in buurland Kenia. “Het is een goede gemeenschap, waarin je veel van elkaar kunt leren.”