Hybrid classroom: wat is het?

Onderwijs tegelijkertijd in de klas en online

Een hybrid classroom heeft als kenmerk dat er enkele studenten en de docent(en) in een fysieke ruimte zijn, en dat de andere studenten via schermen online deelnemen aan het onderwijs. Voor covid-19 hadden we in Nederland slechts enkele hybrid classrooms in het mbo en het hoger onderwijs. Inmiddels zijn er in het najaar 2020 al tientallen bij instellingen in gebruik en naar verwachting volgen er in 2021 nog meer.

De online studenten kunnen thuis het onderwijs volgen, maar ook kan het zijn dat een groep studenten in een ander lokaal zit. In dat laatste geval wordt er gesproken van connected classroom.

Onderwijsruimtes die volledig zijn ingericht voor online onderwijs worden virtual classrooms genoemd. In deze afbeelding worden de verschillende types naast elkaar gezet.

Diverse benamingen

De benaming van deze nieuwe innovatieve ruimtes is nog niet uitgekristalliseerd. Uit een enquête in najaar 2020 onder onderwijsinstellingen kwam het volgende naar voren:

Het ging van vaak genoemd ‘gewoon’ leslokaal naar ‘opgewaardeerde’ collegezaal tot hybrid leslokaal, hybrid classroom, hybride classroom én van connected classrooms, hybrid Virtual laboratories, hybride collegezalen naar hybrid virtual theatre. De omschrijvingen dynamic classroom en global classroom sprongen er ook uit. Het begrip ‘hybrid’ kwam bij de naamgeving uiteraard vaak voor (17x) en ook werd 2 keer het begrip ‘blended learning' genoemd.

Situatie hybrid classroom in het hoger onderwijs en het mbo in 2020

In het najaar 2020 zag het kernteam van de SURF SIG Learning Spaces dat er bij meerdere instellingen in het hoger onderwijs snelle oplossingen waren bedacht om een hybrid/virtual classroom te kunnen gebruiken. Hierbij werden vaak ‘traditionele’ onderwijsruimtes en 'eenvoudige' technieken gebruikt.

Om inzicht in deze ontwikkelingen te krijgen, is er via een enquête gepeild hoe instellingen bezig waren om het hybride onderwijs vorm te geven in ruimtes. De resultaten zijn uitgewerkt in een beknopte publicatie Actuele stand van Hybrid Virtual Classroom .

Enkele kernpunten uit deze enquête:

• Voor covid-19 waren er slechts enkele ruimtes ingericht als hybrid/virtual classrooms in het mbo en hoger onderwijs, zoals bij de Universiteit Utrecht en bij de KU Leuven.
• We kregen veel reacties uit de universiteiten en het hbo, maar ook enkele uit het mbo.
• 90% van de respondenten gaf aan dat ze een hybrid classroom hadden. Opvallend was dat bij de helft van de instellingen het niet ging om 1 ruimte maar om tientallen en zelfs honderdtallen!

Welke onderwijsactiviteiten vinden plaats in een hybrid classroom?

Dat was een vraag die tijdens de eerdergenoemde enquête over hybrid classrooms in najaar 2020 centraal stond, maar ook tijdens het webinar met docenten in oktober 2020.

De belangrijkste onderwijsactiviteit die in de hybrid classroom plaatsvinden zijn:

• colleges: 75%
• werkgroepen met docent: 75%
• discussiesessies: 42%

In de enquête werden per instelling vaak deze 3 activiteiten tegelijk benoemd.

Daarnaast werd ook aangegeven:

• groepswerk zonder docent: 24%
• vaardighedenonderwijs: 24%

Wat biedt de hybrid classroom?

Naast de onderwijsactiviteit waren we ook nieuwsgierig naar wat de hybrid classroom bood voor de studenten die online deelnamen. De belangrijkste functies die de hybrid classroom ondersteunt voor online deelnemers zijn:

• volgen van de leeractiviteit op locatie: 97%
• vragen stellen aan de docent: 97%
• werken in break-outgroepen: 85%
• interactie met studenten op locatie: 79%

Het is goed om te zien dat er al veelvuldig gebruikt wordt van break-outgroepen om de studenten met elkaar te laten discussiëren, en dat dit bijdraagt aan de sociale binding in een tijd dat ze elkaar nauwelijks fysiek kunnen ontmoeten.

Hybrid classroom ontwikkelen en implementeren

Lees op deze pagina’s hoe je de hybrid classroom ontwikkelt en implementeert in je onderwijs:

Techniek hybrid classroom

Aan de slag met de hybrid classroom