Digitalisering gaat niet alleen over prijs en functionaliteiten. Ook publieke waarden als autonomie, menselijkheid en rechtvaardigheid moeten we intergraal meewegen en in balans houden. Dán blijven we als sector aan het stuur.
WaardenWijzer
Digitalisering in het onderwijs draagt bij aan waarden als doelmatigheid, toegankelijkheid, gebruiksgemak en efficiëntie. Maar het leidt ook tot nieuwe uitdagingen zoals; hoe afhankelijk zijn we van data? Wie beheert deze? Welke ict-voorzieningen kunnen we beter samen ontwikkelen/organiseren in plaats van ze af te nemen van marktpartijen? Ontwikkelingen als dataficatie en de toenemende afhankelijkheid van dominante marktpartijen vergroten het belang om hierover met elkaar in gesprek te gaan.
Waardenkader voor onderwijs
Onderwijsinstellingen hebben de publieke taak om waarden als gelijke kansen, betekenisvol contact en privacy voorop te stellen. Hoe kunnen scholen en instellingen sturen op waarde(n)volle innovatie?
SURF en Kennisnet willen met behulp van de WaardenWijzer mensen binnen organisaties prikkelen om het gesprek aan te gaan over publieke waarden. Deze WaardenWijzer is een vervolg op het bèta Waardenkader dat in oktober 2020 is gepubliceerd. Door waarden voorop te zetten bij het ontwerp, de inkoop en de inzet van nieuwe technologie, kan het onderwijs zelf de regie houden bij digitalisering.
Rechtvaardigheid, autonomie en menselijkheid
De drie hoofdwaarden voor het onderwijs die centraal staan in de WaardenWijzer zijn rechtvaardigheid, menselijkheid en autonomie. Onder die hoofdwaarden zijn andere waarden te vangen die van belang zijn voor de onderwijspraktijk in het licht van digitalisering.
Denken vanuit publieke waarden
Door te denken vanuit publieke waarden bij digitalisering krijg je versneld inzicht in de mogelijke dilemma’s, en de gevolgen voor verschillende betrokkenen. Bij besluitvorming is er vaak sprake van een weging van waarden, want niet alle waarden zijn altijd te verenigen.
Het gesprek hierover helpt bij het nemen van doordachte besluiten. De WaardenWijzer helpt om de gedeelde waarden te benoemen, in dialoog te gaan over wat die waarden betekenen, en te bepalen of ze onder druk komen te staan in de context van nieuwe digitale mogelijkheden. Door deze gesprekken te voeren, kan het onderwijs digitalisering sturen op een manier die past bij haar publieke verantwoordelijkheid.
Er gebeurt op de verschillende niveaus veel in het onderwijs. In de WaardenWijzer vind je voorbeelden die laten zien dat er al een goede basis ligt voor regie op waarden.
Download de WaardenWijzer voor digitalisering in het onderwijs
Speel ook WaardenWijzer - het spel
Open het gesprek over publieke waarden met 'WaardenWijzer - Het Spel'. Je kunt het bordspel spelen of aan de gang gaan met de voorbeelddilemma's. Het spel faciliteert op een leuke, toegankelijke en praktische manier het gesprek over digitalisering en haar dilemma’s, waarden en ethische afwegingen. Vanuit het perspectief van publieke waarden bediscussier je digitaliseringsvraagstukken.