Je hebt verbeelding nodig als je het maximale wilt halen uit design thinking.
Praktijkverhaal
Design thinking Open Resources Platform biedt inspiratie en wakkert creativiteit van studenten aan
Oplossingen voor vraagstukken met tegenstrijdige belangen, vind je niet met een rechtlijnige aanpak. Met Design thinking ligt de focus op het verbeelden van het mogelijke en hoe je daar komt. Hoe leer je studenten verbeelding? En welke leermaterialen passen daarbij? Mark Jacobs van hogeschool Inholland creëerde het Design thinking Open Resources Platform.
Mark Jacobs is als docent en onderzoeker verbonden aan hogeschool Inholland. Hij werkt in die rol nauw samen met Guido Stompff, lector Design Thinking van Inholland. “Wij zien in de praktijk dat het lastig is om bij studenten creativiteit aan te wakkeren. Die creativiteit en verbeelding heb je echter wél nodig als je het maximale uit design thinking wilt halen. Zonder verbeelding mis je de essentie van deze methode; dan volg je gewoon de processtappen maar dan kom je niet tot wezenlijk andere oplossingen dan wanneer je een lineaire methode zou hebben gevolgd. Dat is natuurlijk zonde. Dat haalt een belangrijk deel van de kracht weg van projectonderwijs. Want in principe zijn projectonderwijs en design thinking een ‘match made in heaven.”
Voorbeelden werken goed
Vanuit deze waarneming gingen Mark Jacobs en Guido Stompff binnen en buiten Inholland op zoek naar voorbeelden van verbeelding en prototypes die verbeelding aanwakkeren. De vraag is: hoe wakker je bij studenten verbeelding aan? En hoe doceer je zoiets? Jacobs: “Wij merkten dat voorbeelden goed werken. Die laten zien in welke situatie welke vorm van verbeelding goed werkt. Want de ene keer is het een schets of een prototype, maar de andere keer misschien een rollenspel of game. Als je studenten maar genoeg voorbeelden laat zien, dan blijken ze daarna prima in staat om die te vertalen naar hun eigen project. Ze zijn dan in staat om de juiste vorm van verbeelding te kiezen en creativiteit aan te wakkeren.”
Onder het motto “Show & Share” wilden Jacobs en Stompff de verzamelde materialen niet alleen voor hun eigen lectoraat Design Thinking reserveren, maar breed delen onder alle universiteiten en hogescholen. Net op dat moment kwam de subsidieronde voorbij van de stimuleringsregeling Open en online onderwijs. Het Design thinking Open Resources Platform (DORP) was geboren en Jacobs nam de rol van projectleider op zich. Een rol die bij hem past. “Ik heb in het verleden als conceptontwikkelaar gewerkt. Daar moesten we ook dingen tastbaar maken voor klanten voordat we daadwerkelijk met de uitwerking aan de slag konden. In die tijd is mijn passie voor dit onderwerp ontstaan. Ik leerde daar de kracht van rapid prototyping: één goede schets of één prototype zegt meer dan duizend woorden. Daarnaast zijn we geneigd om dingen talig te beschrijven, maar daarbij ontstaan vaak ook spraakverwarringen zonder dat mensen het door hebben. Een schets of prototype maakt meteen tastbaar waar je het over hebt: bedoelen we met hond een chihuahua of een herder? Je merkt bovendien veel sneller of iets werkt of niet.”
Aan de hand van voorbeelden kun je studenten goed laten zien hoe je vorm geeft aan verbeelding.
Inspiratie halen bij creatieve opleidingen
Op zoek naar voorbeelden van rapid prototyping en andere vormen van verbeelding stak de projectgroep onder meer haar licht op bij het Centre of Expertise Creative Innovation (CoE CI), een samenwerkingsverband van Inholland, de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, de Gerrit Rietveld Academie en de Hogeschool van Amsterdam. Jacobs: “Het CoE CI heeft ons in staat gesteld om binnen het netwerk goede voorbeelden te verzamelen van prototyping en andere vormen van verbeelding, zoals schetsen, modellen en spellen. Dat is niet zo vreemd, want bij creatieve opleidingen is natuurlijk veel meer ruimte voor dit thema. Voor ons was dit enorm inspirerend.”
De voorbeelden die het projectteam vond zijn divers; van een tekeningetje tot een uitgewerkt prototype. Daarin zit de kracht, vindt Jacobs. “We willen de breedte laten zien. Persoonlijk vind ik de cases die de chronologie laten zien van eerste schetsje tot uitgewerkt product het interessantst, vooral als het uitgewerkte product op behoorlijk wat punten afwijkt van het eerste idee. Want de iteraties die je doet om je idee verder aan te scherpen zijn natuurlijk de kern van design thinking.”
DORP wil de kring van docenten die bijdragen leveren zo breed mogelijk maken. Wij geloven heilig in de kracht van cross domain-uitwisseling.
E-book met bloemlezing
De volgende vraag was hoe je de verzamelde materialen zo presenteert dat het ook bij docenten en studenten inspiratie aanwakkert. “Want je kunt alles wel op een website gooien, maar werkt dat wel?”, stelt Jacobs de retorische vraag. Natuurlijk gebruikte het team daarvoor zelf ook de design thinking methode. “Practice what you preach”, lacht hij. “We hebben tijdens de eerste projectsprint een format ontwikkeld dat na een testfase met de community naar een Canva-template is vertaald. De cases die dit heeft opgeleverd, zijn in de afgelopen sprint steeds los via edusources gepubliceerd. We zochten daarnaast voor de laatste DORP-dag een manier om de collectie nog eens te presenteren als geheel. Toen zijn we gekomen tot de vorm van een e-book met een bloemlezing van de voorbeelden die we afgelopen jaar hebben gescout.”
Nu de eerste versie van de DORP-collectie online staat, wil Jacobs uiteraard graag opschalen. Hij nodigt iedereen dan ook uit om zich aan te sluiten bij de DORP-community op LinkedIn en om eigen materialen te mailen naar dorp@coeci.nl. “Dan zorgen wij ervoor dat ze in de community worden geplaatst.”
De materialen mogen voorbeelden zijn die sterk lijken op het eindresultaat, maar ook dingen die in het desbetreffende project niet bleken te werken en zijn weggegooid. “Want ‘one man’s trash is another one’s treasure’”, zegt Jacobs. “De werkwijze om ontwerpend te denken en doen is gebaat bij het delen van aanpakken die je helpen om open te staan voor het onbekende. Bovendien kunnen anderen ook veel leren van dingen die hebben gefaald.” Kijk maar naar het succes van het Instituut voor Briljante Mislukkingen.
DORP wil de kring van docenten die bijdragen leveren zo breed mogelijk maken. “Want wij geloven heilig in de kracht van cross domain-uitwisseling.” Doe daarom niet alleen onderwijsinspiratie op, maar ook inspiratie voor materialen die je kunt delen met het e-book ‘Design thinking beyond post-its’.
Zelf aan de slag?
Wil je aan de slag met de ontwikkelde materialen van dit project? Lees meer over project Show & Share Collectie verbeeldingen en prototypes.
Meer over de stimuleringsregeling open en online onderwijs
Dit project is tot stand gekomen met hulp van de stimuleringsregeling open en online onderwijs.