Praatplaat Digitale leermaterialen: een flexibel en rijk aanbod voor docenten en studenten 

De cyclus

Let op: Op de praatplaat volgen de etappes van de cyclus elkaar voor de overzichtelijkheid op. In de praktijk lopen ze soms door elkaar en verloopt het proces niet altijd lineair. 

Start van de cyclus

Bij de start vind je docenten met verschillende achtergronden, uit zowel mbo, hbo als wo. Zij werken dagelijks met studenten, om hen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Dat doen ze in samenspraak met bedrijven, publieke organisaties en vakcommunity's van docenten.  

Curriculum ontwerpen

De basis voor digitale leermaterialen ligt bij het ontwerpen van het curriculum. Docenten stellen samen leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing vast. Ze betrekken hier ook de studenten bij, die zelf hun leerdoelen bepalen. Op basis van het curriculumontwerp worden de leermaterialen samengesteld die de studenten aangeboden krijgen en waaruit ze de materialen kunnen kiezen die ze willen gebruiken.   

Het onderwijs voorbereiden

In de voorbereidingsfase zoeken en selecteren docenten de leermaterialen. Ze ontwikkelen ook leeslijsten met voorgeschreven en aanbevolen leermaterialen. De studenten selecteren vervolgens welke leermaterialen zij willen gebruiken. Daarbij kunnen ook delen van leermaterialen gebruikt worden, zoals hoofdstukken uit boeken of delen van software.

Het onderwijs doorlopen

Bij het doorlopen van het onderwijs hebben de studenten toegang tot de voor hen juiste leermaterialen. Er worden data verzameld over het gebruik van de leermaterialen. Als daaruit blijkt dat materialen niet voldoen aan de wensen, kunnen docenten ze aanpassen of aanvullen. Ook studenten kunnen aanvullingen doen: een goede scriptie of ander onderwijsproduct kan na een plagiaatcheck via NL Bron toegevoegd worden aan de collectie digitale leermaterialen.    

Het onderwijs verbeteren

Aan het eind van een cursus of semester kan het onderwijs verbeterd worden. Studenten geven op verschillende manieren feedback op het onderwijs en de gebruikte leermaterialen. Op basis daarvan ondernemen docenten actie: ze passen leermaterialen aan of doen aanbevelingen op open leermaterialen van anderen. 

Over digitale leermaterialen: samenstelling en gebruik  

In het midden van de praatplaat vind je de digitale leermaterialen zelf: zij staan centraal. Een rijk, actueel en flexibel geheel van rechtmatig ingekochte en open leermaterialen dat voor docenten en studenten op één plek toegankelijk is. Denk aan e-boeken, artikelen, software, serious games, video’s, VR- of AR-toepassingen.  

Samenstelling

Bij de samenstelling van het aanbod aan leermaterialen zijn de onderwijsinstelling, bedrijven, publieke organisaties en vakcommunity's van docenten nauw betrokken. Maar ook individuele docenten en studenten kunnen leermaterialen toevoegen. In alle fasen van de cyclus kunnen de onderwijsinstelling, docenten en studenten leermateriaal toevoegen en gebruiken. 

Kwaliteit van leermaterialen

Leermaterialen worden (beter) vindbaar gemaakt via het toekennen en (h)erkennen van een kwaliteitsindicatie aan de leermaterialen. Door het raten en liken van leermaterialen en door docent- of student ervaringen met leermaterialen wordt de kwaliteit inzichtelijk gemaakt.  

Ondersteuning

Het Center for Teaching & Learning van de instelling ondersteunt bij het toevoegen of gebruiken van digitale leermaterialen. In dat centrum zijn verschillende expertises verenigd: onderwijskundige kennis, ict-expertise en deskundigheid in het selecteren, toepassen en archiveren van leermaterialen.  

Gratis en betaalde leermaterialen

Leermaterialen kunnen gratis of betaald zijn. De gratis (open) leermaterialen kunnen na een copyrightcheck vrij gebruikt worden. Voor betaalde leermaterialen wordt vaak gezamenlijk een licentie aangeschaft, bijvoorbeeld via het Center for Teaching and Learning van de instelling. Studenten kunnen ook individueel een item aanschaffen of huren.   

Toegang via online omgeving

Docenten en studenten hebben elk een eigen online omgeving die toegang biedt tot de digitale leermaterialen. De leermaterialen die door de docent gekozen worden, worden aangeboden in de omgeving waar het onderwijs gegeven wordt. De student kiest zelf welke leermaterialen voldoen aan diens behoefte, in de vorm die het beste past. 

Werk in uitvoering  

De visie op digitale leermaterialen is nog niet af. Er liggen nog een aantal vragen open, zoals:  

• Hoe kunnen we het beheer van het assortiment leermaterialen het beste organiseren?  
• Wat regelen we landelijk, wat per instelling, wat per faculteit en wat per (groep) opleiding(en)?  
• Hoe sluiten we optimaal aan bij onderwijs(verander)processen, zoals flexibilisering?  
• Hoe ziet het financieringsmodel er meer in detail uit?  

Denk je met ons mee? 

Heb je ideeën of aanvullingen, dan horen wij graag van je. Mail naar Lieke Rensink, via lieke.rensink@surf.nl. De komende jaren werken we de toekomstvisie op digitale leermaterialen verder uit binnen het programma Npuls. Wil je op de hoogte blijven, meld je dan aan bij de Community edusources.