Peerfeedback is een manier om grootschalig onderwijs persoonlijker te maken en kan de werkdruk van de docent verlichten. Het is een aantoonbaar geschikte onderwijsvorm om dieper leren - kritisch denken, kennis verwerken, creativiteit - te bewerkstelligen bij studenten.
Keuzes
Bij het inzetten van peerfeedback kun je verschillende keuzes maken, afhankelijk van het doel dat je wilt bereiken. Op deze pagina vind je verschillende mogelijkheden, onderbouwd met voor- en nadelen.
Anoniem, niet anoniem en avatar
De doelgroep kan een belangrijke factor zijn bij het bepalen van de manier van feedback geven. Anoniem, waarbij studenten niet van elkaar weten wie de feedback heeft geschreven. Niet anoniem, waarbij ze dit wel weten en de geschreven feedback voorzien is van de naam van de student. Of met een avatar, die studenten zelf kunnen aanmaken. Waarbij de naam niet bekend is, maar het ook niet helemaal anoniem is door de avatar-kenmerken.
Onder andere de projecten Game-based thesis preparation with peer review (GBL) en Diep leren door online peerfeedback onderzochten anonieme versus niet-anonieme peerfeedback. Hier kwam uit naar voren dat de voordelen van anonieme peerfeedback vooral liggen in dat er een groter gevoel van veiligheid en minder groepsdruk wordt ervaren. De feedback die gegeven wordt is vaak objectiever en de participatie is hoger. Nadelen zijn er ook, zo is er een gebrek aan transparantie en aan het opvolgen van feedback. Ook voelen studenten zich niet verbonden met de anonieme groep studenten, wat leidt tot een lagere kwaliteit van de feedback. Door het verdwijnen van de sociale druk bij grote groepen komt het ook voor dat sommige studenten meeliften op het succes van anderen. Uit de ervaringen bleek dat studenten er vooral moeite mee hebben dat zij niet met de feedbackgever in gesprek kunnen over de gegeven feedback. Hierdoor ervaren zij de gegeven feedback als minder waardevol.
Dit zou pleitten voor niet-anonieme peerfeedback. Studenten werken samen, werkwijze is transparant en breed geaccepteerd. Nadelen van deze feedbackvorm zijn dat studenten minder kritische feedback geven en meer positieve feedback. Studenten zijn bevooroordeeld door kennis over en de relatie met leeftijdsgenoten. Dit kan zorgen voor een verhoogde groepsdruk om bepaalde feedback te geven. Studenten hebben hierbij vaker een gevoel van onterechte beoordeling.
GBL heeft een tussenvorm geïntroduceerd, de avatar. Deze zijn ontwikkeld om zowel de nadelen van geheel anoniem en geheel open feedback te limiteren. GBL hoopt dat de masterstudenten die met avatars werken meer diepgang in hun reviews aanbrengen dan in de reviews van de studenten die eerder de cursus deden. Voor het community gevoel lijkt de avatar vooralsnog geen toegevoegde waarde te hebben boven anonieme feedback, maar dit wordt nog verder onderzocht.
De doelgroep kan een belangrijke factor zijn bij het bepalen van de manier van feedback geven. Anoniem, openbaar of met een avatar. Zo vond het project diep leren dat het voor eerstejaars spannend is om feedback te geven. Eerstejaars hebben andere begeleiding nodig dan een ouderejaars, daarom pleitten zij ervoor om eerstejaars anonieme feedback te laten geven en dit steeds verder uit te breiden. In hun masterjaar kunnen zij dan openbare feedback geven.
Zelfgestuurd of docentgestuurd
Peerfeedback kan zelfgestuurd zijn, waarbij de student zelf verantwoordelijk is voor het eigen leerproces en actief vraagt om feedback. Docentgestuurde peerfeedback komt in de projecten echter vaker voor. Hierbij stuurt de docent actief in het leerproces van de studenten.
Het project Ask your peer kiest voor zelfgestuurde peerfeedback. Zij stellen een tool beschikbaar voor studenten die hun paper aan het schrijven zijn. Studenten kunnen hun paper zelf uploaden in de tool en gerichte feedback vragen aan andere studenten. Zo leren ze gerichte hulpvragen te stellen.
|
Bij de SPOC’s van Elevate bespreekt de docent at random tien procent van de peerfeedback. Hij of zij richt zich daarbij met name op de kwaliteit van de feedback, dus op het proces (hoe geeft men feedback?) in plaats van op de inhoud. |
Bij nagenoeg alle andere projecten is de feedback meer docentgestuurd. Hierbij moeten studenten voor een bepaald moment online een product inleveren, waarna ze een feedbackcyclus doorlopen. De docent bepaalt de richtlijnen en kaders en heeft in de meeste gevallen een rubric opgesteld.
Synchroon versus asynchroon
Bij synchroon online onderwijs is er op hetzelfde tijdstip persoonlijke interactie tussen docenten en studenten en studenten onderling. Bij asynchroon online onderwijs gebeurt dit niet op hetzelfde moment.
Door peerfeedbacktools te gebruiken is het technisch makkelijker om asynchroon peerfeedback te organiseren, waarbij het geven van peerfeedback op een later moment kan plaatsvinden. Zoals in fora, vlogs en e-mail. Bij kleine groepen die een lange looptijd hebben, is het asynchroon werken lastiger. Bijvoorbeeld bij het project Ask your Peer waar studenten in de scriptiefase zitten en elkaar op eigen initiatief, op elk gewenst moment in het jaar, kunnen benaderen voor feedback. Deze studenten zien elkaar niet meer en hebben geen vaste deadlines, waardoor ze erg uitelkaar kunnen lopen wat betreft de opdracht. Bij de projecten die meer docentgestuurd zijn en een kortere looptijd hebben, zien we dat hier vaste deadlinemomenten zijn afgesproken. Hierdoor lopen studenten op verschillende momenten van de cursus weer gelijk.
Getypt of gesproken feedback
Feedback kan verschillende vormen aannemen. De meest gebruikte vorm is het schrijven/typen van feedback. Maar je kunt ook kiezen voor verbale feedback waarbij je de feedback inspreekt of kiezen voor videofeedback, waarbij je een opname maakt van jezelf terwijl je de feedback geeft.
Bij de meeste projecten is de feedback in geschreven vorm, doordat we dat gewend zijn, maar meestal ook omdat de tooling geen andere opties biedt. Sommige studenten geven echter aan dat ze ook graag gesproken feedback zouden willen geven, bijvoorbeeld in een vorm die vergelijkbaar is als het ‘spraakbericht’ van WhatsApp of een video. Deze gesproken vorm is sneller en persoonlijker. Ook kun je met je stem beter nuances overbrengen en maakt dit het makkelijker om slecht of goed nieuws te brengen. Door specifiek video in te zetten, kun je ook gezichtsuitdrukkingen zien, wat ervoor zorgt dat studenten zich meer betrokken voelen en meer verbonden voelen tot het cursusmateriaal. Daarnaast zijn er een aantal projecten die de feedback blended in klassikale vorm bespreken. Filius concludeerde dat net als getypte peerfeedback ook het geven van audio-peerfeedback in online onderwijs tot diepgaand leren leidt.
Verplicht of niet verplicht
Afhankelijk van de doelgroep en het doel dat je wilt bereiken kun je ervoor kiezen om peerfeedback verplicht of juist niet verplicht te maken voor studenten.
Om zeker te zijn van een hoge respons kun je ervoor kiezen om peerfeedback (deels) verplicht te stellen voor studenten. Wanneer peerfeedback vrijblijvend is, is er lagere respons en zetten studenten zich er vaak minder voor in, zeker als er geen beoordelingselement in zit. Door peerfeedback verplicht te stellen kun je ervan uit gaan dat vrijwel iedereen ook daadwerkelijk feedback geeft en ontvangt.
In het project peerfeedback: naar een effectieve inzet binnen een blended omgeving, was de peerfeedback voor deeltijdstudenten vrijblijvend en geen onderdeel van een cijfer. Wel zat er een beloningsaspect aan. Als je meedeed met de tool dan kreeg je feedback van de docent en kon je naar het onderdeel van het onderwijs komen waar die feedback werd besproken. Een voorwaarde om dit goed te organiseren is om de verwachtingen helder te maken. Zodra je je eraan committeert, dan moet je de ander ook niet laten vallen en kun je (preventief) worden aangesproken op je gedrag.
Formatief of Summatief
Je kunt peerfeedback inzetten bij de formatieve opdrachten in een cursus zodat studenten meer oefenmomenten hebben, maar je kunt het ook inzetten als eindbeoordeling van een cursus.
Online peerfeedback wordt meestal ingezet bij formatieve opdrachten, die de student inzicht geven in de mate waarin hij of zij de stof beheerst. Een medestudent levert feedback op een ingeleverde opdracht of een presentatie, al dan niet aan de hand van een checklist van de docent. De student kan daarnaast verbetersuggesties doen. Vervolgens kan de feedbackontvanger weer feedback op de ontvangen feedback leveren en de feedback verwerken in de opdracht of presentatie. Deze cyclus wordt bij voorkeur meerdere keren herhaald en zo ontstaat er een kwaliteitscyclus en een robuuste leercurve (Birenbaum, 2007; Van Merriënboer & Sluijsmans, 2009).
Een docent kan er daarnaast ook voor kiezen om peerfeedback te gebruiken bij summatieve opdrachten, die meetellen voor een eindbeoordeling. Studenten beoordelen elkaar dan met een cijfer. Dit heet peer-assessment. Uit de projecten bleek dat lang niet iedereen voorstander is van peer-assessment. Zo zitten er beperkingen aan de objectiviteit en betrouwbaarheid van de beoordeling door studenten.
Schrijfopdracht of praktijkopdracht
Peerfeedback kan in vele situaties worden toegepast. In online onderwijs worden voornamelijk kwalitatieve opdrachten zoals essays, presentaties en projecten beoordeeld. In de projecten zien we dit inderdaad terug en wordt peerfeedback voornamelijk toegepast in schrijfopdrachten, papers en stageopdrachten. Maar dat het ook in andersoortige opdrachten kan worden toegepast lees je in de volgende kaders.
Bij het project ‘best contribution grading’ worden alleen die bijdrages die de student zelf selecteert beoordeeld. Dit geeft de student een veilige setting waarin leren kan plaatsvinden, inclusief het maken van fouten, zonder daarop beoordeeld te worden. Door dit vooraf duidelijk aan studenten uit te leggen kun je de studenten hiermee aanmoedigen om hun inzicht in de leerstof te vergroten en te verdiepen door actief mee te doen in online discussies en peerfeedback.
In dit project is een simulatiegame ontwikkeld die hbo-opleidingen kunnen gebruiken om studenten op intensieve en stimulerende wijze kennis te laten maken met de opeenvolgende stappen van een praktijkgericht onderzoeks- & ontwerpproject. De simulatiegame kan met grote groepen studenten tegelijk worden gespeeld en peerfeedback-principes worden gebruikt om een hoog realiteitsgehalte, een hoog leer-rendement en een sterke motiverende werking te bewerkstelligen.
In een simulatie van vijf opeenvolgende dagen maken studenten onder gecontroleerde omstandigheden kennis met de opeenvolgende stappen van een onderzoeks-, ontwerp-, of veranderingsproject, ervaren zij welke vragen, problemen en dillema’s zij daarbij tegenkomen en ontvangen zij feedback op hun aanpak, ideeën, oplossingen en producten.
Lees meer over het project
In dit project werd een innovatieve online werkvorm doorontwikkeld die sinds 2013 wordt gebruikt ter ondersteuning van het leerproces bij campusonderwijs. Deze “modelleerestafette” (http://mod-est.info) stimuleert praktische toepassing van stof in (groeps)projectvorm.
Deelnemers aan een modelleerestafette moeten individueel in stappen een opdracht uitvoeren, voortbouwend op werk van een anonieme voorganger. In elke stap moet een deelnemer (i) zich verdiepen in de door de voorganger ingediende uitwerking van de voorgaande stappen, (ii) daar opbouwende kritiek op leveren, (iii) het werk verbeteren, en (iv) uitbreiden met de “eigen” modelleerstap. Uitgekiende spelregels stimuleren kwaliteit en faire peer review.
De estafettevorm is toepasbaar in alle cursussen met stapsgewijze (project)opdrachten. De werkvorm (plus online-platform en documentatie-wiki) zijn toegankelijk voor ieder die dit wil toepassen.