National XR Day 2024
Nieuws

SURF ontwikkelt immersieve onderzoeksomgeving voor cultureel erfgoed

Stel je voor dat je een virtueel museum binnenwandelt, waar je historische voorwerpen kunt onderzoeken alsof ze fysiek voor je staan. In plaats van alleen over de objecten te lezen in boeken of archieven door te spitten, heb je direct interactie met de objecten, stel je vragen en krijg je gedetailleerde antwoorden. Dit is nu mogelijk dankzij de immersieve onderzoeksomgeving van SURF, die extended reality (XR) en large language models (LLM's) combineert om de manier waarop we cultureel erfgoed beleven en bestuderen fundamenteel te veranderen.

Binnen het initiatief Digital Realities heeft SURF een proof of concept (PoC) ontwikkeld waarmee onderzoekers, studenten en docenten in realtime kunnen communiceren met culturele 3D-objecten en daarbij diepgaande, contextrijke informatie ontvangen. 

Geschiedenis komt tot leven 

Dat gaat dan ongeveer zo: je bekijkt een eeuwenoude sculptuur en vraagt hardop: "Wat is de historische betekenis van dit beeld?” Binnen enkele seconden krijg je een gedetailleerd antwoord via tekst of audio, met inzichten uit kunstgeschiedenis, archeologie of antropologie. De Digital Realities-omgeving van SURF maakt dit mogelijk. De omgeving ondersteunt zowel Engels als Nederlands, waardoor naadloos crosscultureel onderzoek toegankelijker wordt. 

De PoC toont aan hoe XR en grote taalmodellen onderzoek kunnen transformeren. De mogelijkheid om met 3D-culturele objecten te interageren en direct inzichten te ontvangen, creëert spannende kansen voor zowel academische samenwerking als educatie.
Mark Cole - Innovation Programme Manager for Digital Realities at SURF

Hoe het werkt: een technologisch hoogstandje 

De immersieve onderzoeksomgeving maakt gebruik van XR-tools, spraak-naar-tekst-technologie en high-performancecomputing om interacties soepel te laten verlopen. Als een gebruiker een vraag stelt, wordt deze verwerkt, gekoppeld aan de relevante objectgegevens en via het taalmodelplatform van SURF omgezet in een antwoord. Dit antwoord kan als tekst op het scherm verschijnen of als audio worden afgespeeld, wat zorgt voor een realistische, boeiende ervaring. 

Dankzij high-performancecomputing verwerkt de omgeving moeiteloos grote hoeveelheden data over cultureel erfgoed en complexe 3D-modellen. Dit zorgt ervoor dat naarmate de database met culturele objecten groeit, de omgeving snel en responsief blijft voor gebruikers.  

Samenwerking en onderzoek in één omgeving 

De mogelijkheden van de onderzoeksomgeving gaan verder dan individuele studie. De omgeving biedt academici uit verschillende disciplines en landen de mogelijkheid om gezamenlijk artefacten te verkennen, inzichten uit te wisselen en verschillende perspectieven te delen. Binnenkort kunnen universiteiten en onderzoeksgroepen zelfs hun eigen datasets uploaden, waardoor de onderzoeksomgeving uitgroeit tot een hub voor samenwerkingsprojecten over grenzen en vakgebieden heen. 

Op evenementen zoals de SURF National XR Day, de Erasmus Data Summit en het evenement 'Why cultural heritage doesn’t make us cry yet' in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, werd de onderzoeksomgeving positief ontvangen door academici, onderzoekers en docenten. Zij zien het als een kans om de traditionele, tekstuele analyse te verrijken met een meer directe, interactieve benadering van historische contexten. 

Toekomstbeeld: omgeving voor brede publieke betrokkenheid 

Momenteel zijn er binnen de onderzoeksomgeving nieuwe functionaliteiten in ontwikkeling, zoals multi-user-mogelijkheden voor live samenwerking. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk dat een historicus in Nederland en een archeoloog in Italië tegelijkertijd een artefact onderzoeken en de betekenis ervan in realtime bespreken.

Daarnaast kunnen gebruikers binnenkort hun eigen objecten uploaden, wat impact kan hebben op musea en academische instellingen met grote, moeilijk toegankelijke collecties. Door hun artefacten te digitaliseren, kunnen deze instellingen hun collecties beschikbaar maken voor een breder publiek en zo de publieke waardering en het begrip van cultureel erfgoed vergroten. 

Ontdek het zelf tijdens de Immersive Tech Week! 

Benieuwd naar de mogelijkheden van immersieve onderzoeksomgevingen? Kom dan naar de Immersive Tech Week! Neem deel aan de workshop Conceptueel Ontwerp, ontdek hoe virtuele onderzoeksomgevingen eruit kunnen zien en draag bij aan de verdere ontwikkeling. 

Meer informatie?

Meer informatie? Neem contact op. 

Gerelateerde onderwerpen: