Onderzoek: Nederlandse wetenschap heeft behoefte aan meer rekencapaciteit
Met de snelle digitalisering van de wetenschap, de aankomende vervanging van nationale supercomputer Snellius, investeringen in Europese supercomputers en de stormachtige opkomst van AI, is een logisch moment ontstaan om de nationale strategie voor digitale infrastructuur te heroverwegen. Belangrijk is het daarom te weten waar de behoeften van Nederlandse wetenschappers liggen. NWO en SURF hebben zomer 2024 een vragenlijst verspreid, die is ingevuld door 43 onderzoekers van 21 organisaties. Daarnaast zijn hoofdonderzoekers van onderzoeksgroepen die veel gebruik maken van de huidige rekenfaciliteiten geïnterviewd. Er is daarbij rekening gehouden met een goede vertegenwoordiging vanuit alle wetenschapsdomeinen.
Zorgen over capaciteit
Veel onderzoekers maken zich zorgen of er in de toekomst voldoende reken- en datacapaciteit beschikbaar zal zijn voor hun onderzoek. Dat geldt voor alle wetenschapsdomeinen, blijkt uit het rapport. Ze voorzien dat die behoefte in de toekomst alleen maar zal groeien. Bij sommige onderzoekers leven zorgen of er wel voldoende structurele financiering voor rekenfaciliteiten is. Ze gaven ook aan behoefte te hebben aan meer ondersteuning.
Die zorgen sluiten aan bij de huidige situatie, zo laat het rapport zien. Nederland blijft in Europa achter wat betreft beschikbare rekencapaciteit voor publiek gefinancierd wetenschappelijke onderzoek. Verschillende Europese landen investeren vooral nu in hun digitale infrastructuur, waardoor het risico bestaat dat de verschillen nog groter worden. De beschikbare capaciteit van Snellius is minder dan die van andere supercomputers, maar vervanging staat pas in 2027 op de agenda.
Behoefte groeit in alle domeinen
Onderzoekers zeggen dat geavanceerde reken- en datafaciliteiten essentieel zijn voor toponderzoek. De behoefte groeit in alle wetenschapsdomeinen. Voorheen waren het vooral de bèta-disciplines die gebruik maakten van supercomputers. Nu maken ook andere domeinen steeds vaker gebruik van grootschalige dataopslag of verwerking van complexe data, bijvoorbeeld voor economische modellen of analyse van historische documenten. De snelle groei van AI is een extra aanjager van de vraag, waardoor de behoefte aan reken- en datacapaciteit in de nabije toekomst nog sneller zal toenemen.
De grotere afhankelijkheid van reken- en datacapaciteit voor onderzoek en de toenemende vraag maken dat investeringen nodig zijn om de mondiale toppositie van het Nederlandse wetenschappelijk onderzoek te behouden. Gezien de inspanningen die andere landen leveren, is versterking van de nationale digitale infrastructuur noodzakelijk, zo luidt de conclusie van het rapport.
Lees het volledige rapport van NWO en SURF hier (alleen Engelstalig)