Hoger Onderwijs Sector Architectuur (HOSA)
SURF heeft beheer en doorontwikkeling van HOSA per 2023 overgenomen
De afgelopen jaren hebben we gezamenlijk domeinarchitecturen ontwikkeld voor gemeenschappelijke sectorvoorzieningen binnen het hoger onderwijs. Om te zorgen dat de HOSA zich ook verder blijft ontwikkelen, heeft SURF de HOSA vanaf 2023 in beheer. De doorontwikkeling gebeurt in nauwe samenwerking met de hogeronderwijsinstellingen en de sectorpartners. Daarnaast draagt SURF de kaders van de HOSA uit en stuurt het op toepassing ervan.
Wat is het project HOSA?
HOSA staat voor Hoger Onderwijs Sector Architectuur. Deze sector architectuur moet kaders bevatten die leveranciers van de gemeenschappelijke informatie- en technologievoorzieningen helpen bij het ontwikkelen en leveren van deze voorzieningen. Hiervoor is het van belang dat we in kaart brengen aan welke eisen deze voorzieningen moeten voldoen.
Steeds meer gemeenschappelijke voorzieningen
Onderwijs- en onderzoeksinstellingen gebruiken momenteel al een aantal gemeenschappelijke voorzieningen. Doordat instellingen steeds meer samenwerken, verwachten we dat er steeds meer van deze gemeenschappelijke voorzieningen komen. Ontwikkelingen vanuit het Versnellingsplan voor Onderwijsinnovatie met ict, maar ook ontwikkelingen vanuit UNL en VH zorgen hierbij voor een stroomversnelling.
Betere voorzieningen met een duidelijke samenhang door HOSA
Als de sectorpartners in onderwijs en onderzoek deze architectuur omarmen, komen straks lopende en nieuwe initiatieven op het gebied van sectorvoorzieningen sneller, toekomstgerichter en toekomstvaster tot stand. SURF en sectorpartners kunnen hier vervolgens beter op inspelen met producten en diensten. En dan ervaren studenten, docenten en onderzoekers betere voorzieningen met een duidelijke samenhang.
Drie domeinarchitecturen
Op basis van de eisen die we in kaart hebben gebracht (zie ook hieronder bij Aanpak), geven we concrete invulling aan die eisen in domeinarchitecturen. We maken een domeinarchitectuur voor de volgende drie domeinen:
- Research Data Management, versie 1.0 (pdf)
- Onderwijs & flexibilisering, versie 1.0 (pdf)
- Identiteit & toegang 1.0 (pdf)
We hebben voor deze domeinen gekozen omdat de voorzieningen voor die domeinen van belang zijn voor de strategische samenwerking tussen hogeronderwijsinstellingen, SURF en sectorpartners.
De HOSA verwelkomt wijzigingvoorstellen op de domeinarchitecturen. In het HOSA Wijzigingsproces (pdf) lees je hoe je een wijzigingsvoorstel kunt indienen, en hoe we zo'n voorstel verwerken.
De Hoger Onderwijs Sector Architectuur (HOSA) beschrijft ambities van de sector in de doelenstructuur. Deze geeft inzicht in de doelstellingen en ambities die breed in de sector leven.
Ontwikkeling doelenstructuur
De doelenstructuur is ontwikkeld op basis van verschillende beleidsdocumenten van (sector)partners en instellingen. Op basis van diverse workshops en artikelen in de media is deze aangevuld. Hierbij is vooral gezocht naar een manier om ze op gemeenschappelijke wijze weer te geven.
Gebruik van de doelenstructuur in de praktijk
Architecten rondom sectorvoorzieningen gebruiken de doelenstructuur om te beoordelen welke doelen wel en niet behaald worden wanneer keuzes worden gemaakt bij het ontwerp en inrichten van nieuwe sectorvoorzieningen. De doelenstructuur fungeert als een soort context waarbinnen de architect kan weergeven welke doelstellingen onvoldoende aandacht krijgen. Dit wordt besproken met de diverse stakeholders. Hierdoor wordt de besluitvorming rondom sectorvoorzieningen meer transparant en weten stakeholders wanneer er bepaalde doelstellingen niet of later gerealiseerd worden met een specifieke sectorvoorziening.
De Hoger Onderwijs Sector Architectuur (HOSA) gebruikt een basisplaat om te schetsen hoe sectorvoorzieningen van de toekomst samenhangen. De plaat wordt in de domeinarchitecturen toegepast en verder geconcretiseerd. De basisplaat maakt gebruik van het concept van businessplatforms, online marktplaatsen die samenwerking en interactie faciliteren.
De basisplaat kan worden gezien als de basis van de applicatiearchitectuur van HOSA. Door dezelfde basisplaat als onderlegger te gebruiken, geeft HOSA overzicht en een gezamenlijk vertrekpunt voor de discussies tussen de vele stakeholders. Daarnaast geeft deze basisplaat het fundament om diverse initiatieven op een samenhangende wijze weer te geven.
Concept van business platforms
De ontwikkelingen in onderwijs en onderzoek vragen in toenemende mate om uitwisseling tussen verschillende partijen, zoals studenten, docenten, onderzoekers, bedrijven, overheden en burgers. Het gaat dan om uitwisseling van bijvoorbeeld data en voorzieningen. Voor het opstellen van de applicatiearchitectuur voor de sectorvoorzieningen maakt de HOSA daarom gebruik van het concept van businessplatforms om invulling te geven aan de basisplaat. De HOSA gebruikt dit concept omdat het inzicht geeft in zogenaamde online marktplaatsen. Deze zien we door toenemende samenwerking in de sector op diverse plekken ontstaan. Ze faciliteren interactie en samenwerking, brengen vraag en aanbod bij elkaar en sturen op gezamenlijke waarden en normen.