Use case: edubadges helpen mensen aan werk, door vaardigheden te erkennen die op informeel niveau zijn opgedaan

Kippenvel kreeg Wim Siemann, werkzaam bij mbo-instelling Albeda, toen hij in Gent Gentlestudent ontdekte, een project van de Arteveldehogeschool. Lopend door deze stad ontvingen Belgische studenten notificaties op hun telefoon van wijkinitiatieven waaraan ze konden deelnemen. Voor iedere opdracht die tot een goed einde werd gebracht, kregen ze een open badge, een microcredential met informatie over de vaardigheden die ze hadden verworven. 'Door de hele stad lagen verbindingen met leren,' zegt Siemann enthousiast. 'Ik dacht: this is the future!'

Innovaties vertalen naar de praktijk

Siemann is een beetje een vreemde eend in de bijt binnen Albeda, een mbo-instelling met 120 opleidingen in de regio Rotterdam. Van oorsprong afkomstig uit het internationale bedrijfsleven, vervulde hij verschillende functies binnen Albeda, van docent Engels tot hoofd Internationalisering. In zijn huidige rol als adviseur voor het College Economie & Ondernemen houdt hij technologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de gaten en vertaalt ze naar innovaties waar zijn studenten en docenten iets aan hebben. Op verzoek van het bedrijfsleven zocht hij al een tijdje naar een manier om de 21ste-eeuwse vaardigheden van zijn studenten beter zichtbaar te maken. De brainwave die Siemann overviel bij het zien van Gentlestudent, was dat edubadges hierbij weleens een doorslaggevende rol konden gaan spelen.

21ste-eeuwse vaardigheden

Vaardigheden zoals samenwerken, creatief denken en originele dingen maken zijn belangrijk voor toekomstige werknemers, maar hoe weet een werkgever of een starter op de arbeidsmarkt erover beschikt? Albeda was al langer bezig met manieren om deze vaardigheden in kaart te brengen. De instelling nam deel aan KOMPAS21, een project van 12 mbo-instellingen rond 21ste-eeuwse vaardigheden, waarin rubrics werden opgesteld voor diverse vaardigheden. Met de rubrics hebben Albeda-studenten een instrument in handen om feedback te vragen, bijvoorbeeld aan stagebegeleiders, docenten of hun ouders.

'Ik zie het als een cadeautje voor de student: niet gericht op het kwalificatiedossier, maar bedoeld om meer inzicht in jezelf te krijgen,' zegt Siemann. Een cadeautje dat moest worden bekrachtigd met een edubadge, zodat studenten de buitenwereld kunnen laten zien wat ze kunnen. Inmiddels heeft Albeda edubadges ontwikkeld voor 21ste-eeuwse vaardigheden op de niveaus beginner, gevorderde en expert. De docenten bepalen wanneer een student aan de vereisten voldoet.

544 edubadges voor studenten

Samen met het Deltion College sloot Albeda zich als eerste mbo-instellingen aan bij de edubadges-pilot van SURF. Tijdens de coronacrisis bezorgde een deel van de Albeda-studenten vrijwillig bloemen bij verzorgingstehuizen of organiseerden ze workshops voor medestudenten. Met deze extra-curriculaire activiteiten ontwikkelden ze nieuwe vaardigheden, waarvoor ze edubadges verdienden. In diverse pilots zijn in totaal 544 edubadges toegekend. Een leerpunt daarbij was dat studenten de edubadges na een project niet altijd openbaar maakten. Daar is meer aandacht voor nodig, bevestigt Siemann.

Enthousiasme aanwakkeren

Het klinkt misschien alsof edubadges bij Albeda vrijblijvende extraatjes zijn, zoals een sticker op een proefwerk, maar Siemann heeft een missie. Om aantrekkelijk te blijven voor het bedrijfsleven is het belangrijk als mbo om te innoveren en flexibiliseren. Edubadges zijn een manier om in te spelen op een toekomstbestendige arbeidsmarkt.

Dat grotere verhaal is complex, realiseert hij zich. Concrete voorbeelden tonen de meerwaarde van edubadges beter aan. 'Een studente had het lastig en zocht een bijbaan naast haar opleiding. Ze deelde een badge op het gebied van samenwerken op LinkedIn, met een verhaaltje erbij over het project waarmee ze die badge had behaald. Twee dagen later kreeg ze een bericht via LinkedIn van een werkgever die graag met haar in gesprek wilde. Zo kwam ze aan haar bijbaan.'

Met zulke verhalen probeert hij het enthousiasme voor edubadges aan te wakkeren, met name op de werkvloer. 'Als docententeams, studenten en werkgevers eenmaal enthousiast zijn, trekt het management het op den duur dat vanzelf breder.'

Projecten met edubadges

Dat lukt heel aardig. Edubadges dringen op steeds meer plekken binnen Albeda door. Onder meer bij het vak burgerschap, de inzet van studentcoaches, de Global Entrepreneurs Week en bij pop-up-schools in het buitenland kunnen Albeda-studenten binnenkort edubadges gaan verzamelen.

Geïnspireerd door het Deltion College, dat edubadges voor docenten ontwikkelde, besloot Albeda ook edubadges uit te geven voor docenten. De instelling doet mee met het EU-project Digital transformation for VET (Ditravet). Vijf landen ontwikkelen modules voor studenten, docenten en leidinggevenden op het gebied van digitale geletterdheid, met edubadges die de leeruitkomsten inzichtelijk maken.

Op naar de examencommissie

En dan zijn er nog Skills Heroes, vakwedstrijden voor mbo-studenten waar Albedastudenten regelmatig in de prijzen vallen. 'De juryrapporten bevatten leeruitkomsten die rechtstreeks uit het kwalificatiedossier (SBB) van mbo-studenten komen,' zegt Siemann. 'Albeda en Deltion zijn met Skills Heroes Nederland in gesprek om op basis van de juryrapporten badges te maken.'

Daarbij loopt hij voor het eerst op tegen een uitdaging die hij tot nu toe uit de weg ging: het inzetten van edubadges voor vaardigheden waarbij de examencommissie is betrokken, oftewel microcredentialing. Op dit moment moeten de studenten die meedoen aan Skills Heroes de proeve van bekwaamheid van de Stichting Praktijk Leren (SPL) doorlopen, die geldt als hun examen. Als het aan Siemann ligt, is een microcredential voor succesvolle deelname aan Skills Heroes straks een officieel alternatief. 'Dit is nu mijn droom. Maar het mbo is erg bang om aan de officiële kwalificaties te komen. Scholen worstelen echt met dit thema.'

Mensen aan het werk helpen

Siemann benadrukt dat edubadges geen doel op zich zijn. 'Onze maatschappij kampt met een personeelstekort én met mensen die niet de juiste skills zouden hebben, terwijl er op non- en informele manieren enorm veel wordt geleerd. Open badges, edubadges en microcredentials kunnen een manier zijn om dergelijke vaardigheden te erkennen. Als mbo zijn wij met skills en leven lang ontwikkelen aan de slag, zodat die mensen via ons onderwijs aan het werk kunnen. Dat past bij een belofte uit onze strategische visie: “Wij doen wat werkt!"'

Tekst: Marjolein van Trigt