Met edubadges kunnen we vaardigheden van studenten beter differentiëren

Stel je studeert verpleegkunde en je wil later graag robots inzetten bij je werk, dan zou je robotica in je leerpad kunnen opnemen. En iemand die in de verpleeghuiszorg wil gaan werken kan weer een heel andere keuze maken. De inzet van edubadges ondersteunt de mogelijkheden voor flexibilisering zonder een hele opleiding om te gooien.

De Hogeschool Rotterdam draaide in 2020 een succesvolle pilot met edubadges op hun Stadslab Rotterdam en in de mediatheek. Inmiddels zetten zij edubadges structureel in voor extracurriculaire activiteiten. Het project ontvouwde zich organisch vanaf de werkvloer. We vroegen Brenda Lems, adviseur datamanagement (open) leermaterialen en Manon Mostert, hogeschooldocent en regisseur van Stadslab Rotterdam waarom de Hogeschool Rotterdam edubadges inzet, welke hobbels en successen ze zijn tegengekomen bij de implementatie en hoe ze de toekomst van edubadges zien.

edubadges voor extracurriculair onderwijs

Brenda Lems: “Studenten krijgen bij ons studiepunten voor hun opgedane kennis, maar we hadden geen systeem om opgedane vaardigheden te belonen. Vanuit het Stadslab kwam de wens om de minimale vaardigheden die nodig zijn voor het gebruiken van apparatuur (zoals 3D-printers) eenvoudig te documenteren. De hogeschool startte daarom bij het Stadslab met de pilot edubadges. Vanuit de mediatheek zijn we hierop aangehaakt. Wij zetten de badges op dit moment in bij vaardigheden die meestal buiten het curriculum vallen. Zoals informatievaardigheden of deelname aan een training literatuuronderzoek. We hebben in totaal nu ruim 300 edubadges uitgereikt.”

Vaardigheden opdoen op eigen niveau

Manon Mostert: “We zagen binnen de pilot in het Stadslab dat we vaardigheden die we aanbieden in workshops, keuzevakken of minoren met edubadges beter kunnen differentiëren. Daardoor kunnen studenten vaardigheden opdoen op het niveau dat bij hen past. Zo kun je vaardigheidsgelijken leerjaaroverstijgend opleiden. Daarnaast kunnen studenten nu ook zelf kiezen voor het uitbreiden van hun skillset, als de opleiding daar bijvoorbeeld (nog) geen aandacht aan besteedt.” Lems geeft aan dat indeling van de edubadges een aandachtspunt is. “Bij welk niveau ontvang je welke badge en hoe toets je dat op de juiste manier? Wij gebruiken hiervoor het Dreyfus-model, waarbij je de mate van zelfstandigheid en de mate van complexiteit van een vaardigheid kunt aantonen.”

Keuzes maken

Mostert: “We kunnen met de edubadges echt innovatie van het onderwijs bewerkstelligen en onderwijs aanbieden dat over opleidingen en instituten heengaat. Maar er is zoveel mogelijk, er zijn zoveel strategieën om in te zetten. Daarom hebben we een notitie gemaakt, waarin we 10 keuzes maken rondom de inzet van edubadges. Deze keuzes richten zich bijvoorbeeld op de doelgroep, de meerwaarde voor de student, de manier waarop er wordt beoordeeld en op de wijze en fasering van de uitgifte. Deze keuzes hebben we voorgelegd bij de verschillende instituten binnen onze hogeschool. Als we keuzes hebben gemaakt op deze punten, dan kunnen we leerpaden gaan ontwerpen; de route die een student aflegt om kennis op te doen of vaardigheden aan te leren.”

Landelijke afstemming over inzet edubadges

Lems: “In de pilotfase hebben we voor  edubadges Deskresearch gedaan, waarbij we hebben gekeken naar landelijke afstemming. Dat is lastig want op dit moment maakt iedere instelling zijn eigen keuzes. Sommige instellingen koppelen de edubadges aan lessen, andere aan digitale trainingen of fysieke aanwezigheid. Dat maakt het lastig om edubadges landelijk uit te rollen en uitwisselbaar te krijgen. Terwijl dat wel is waar je naar toe wil, in het kader van Leven Lang Ontwikkelen en de flexibilisering van het onderwijs. Als hbo-instellingen hebben we daar sowieso nog stappen te zetten. Waar in het po en het vo veel meer met standaarden wordt gewerkt, werken hbo-scholen over het algemeen met eigen kwaliteitsniveaus bij hun vaardigheden en inhoud. We zijn tot nu toe vooral elkaars concurrenten geweest. Er moet nu aandacht komen voor uitwisseling.

Volop in ontwikkeling

Lems: “Onze docenten zijn erg enthousiast over de edubadges; in het verleden verstrekten ze een bewijs van deelname, maar nu kunnen ze ook een badge toekennen. De kwaliteitscheck ligt niet bij de docent maar bij onderwijsadviseurs die de toetsen mede-ontwikkelen. Het toetsen en toekennen is momenteel nog wel allemaal handwerk, dus daar ligt ook een uitdaging als we dit breder gaan inzetten binnen onze hogeschool; hoe kunnen we dit beter automatiseren? We hebben ervoor gekozen om het hele project niet heel zwaar beleidsmatig in te steken, maar vanuit de werkvloer te implementeren.

Veel enthousiasme uit verschillende hoeken

Vanuit meerdere hoeken wordt er steeds enthousiaster gereageerd op de mogelijkheden die edubadges ons biedt. Er ligt nu veel vraag naar edubadges vanuit het economisch en technisch domein van de hogeschool maar ook de Honours-programma’s gaan steeds meer gebruik maken van deze mogelijkheden. Ook voelen we internationale druk. Bij uitwisselingen en gezamenlijke activiteiten met buitenlandse universiteiten komt de vraag: ‘Kunnen we geen edubadge toekennen voor deze activiteit?’”

Docenten en studenten hebben eerste goede ervaringen

Mostert: “Iedere vrijdag mogen onze docenten hun vaardigheden laten toetsen, zodat ze zelf kunnen ondervinden hoe het is om een edubadge te halen. Nu zij het zelf ook ervaren, worden edubadges binnen de groep docenten bekender en minder ‘eng’. Het is een soort informele bijscholing. Ook veel studenten vinden edubadgesheel interessant. Ze vinden de mogelijkheid tot differentiatie heel fijn, dat vaardigheden op niveau aangeboden kunnen worden. We hebben bijvoorbeeld veel multidisciplinaire minoren. Sommige studenten denken dan: ‘Dat is niet nieuw voor me’. Als ze dan zien dat er op niveau aanbod voor ze is, gaat er een wereld voor ze open. Dat is het gaafste aan ons werk, je ziet die ogen sprankelen. Er gaat echt een lichtje branden: ik kan nu dit en morgen wil ik dat leren!”

* de foto van Manon Mostert is gemaakt door Wouter le Duc