Winnaars SURF Onderwijsawards 2016
Als vice-president Education & Operations van de TU Delft zet Anka Mulder zich vol overgave in voor het gebruik van ict om het onderwijs te vernieuwen. Een belangrijke drijfveer van haar is om het onderwijs toegankelijker te maken. Dit werpt vruchten af: 1,2 miljoen mensen wereldwijd nemen deel aan de MOOC’s van de TU Delft.
Bekijk de video over Anka Mulder (YouTube)
Wie is Anka Mulder?
Anka Mulder is bij de Technische Universiteit Delft werkzaam als vice-president Education & Operations in het college van bestuur. In die functie is ze een gangmaker voor onderwijsinnovatie met ict. Een van haar grootste drijfveren daarbij is ‘education for all’: onderwijs bereikbaar maken voor zoveel mogelijk mensen. Ze heeft veel aandacht voor innovatie en marktmogelijkheden en houdt hierbij beide benen stevig op de grond, aldus haar collega’s.
Onderwijs verbeteren met ict
In de visie van Anka speelt ict een grote rol bij onderwijsvernieuwing. Zij heeft deze visie niet alleen bedacht maar deze ook echt verwezenlijkt: ze heeft een team opgezet en budget vrijgemaakt voor open en online onderwijs. Hierdoor is het thema gaan leven en zetten alle faculteiten van de TU Delft ict inmiddels in om hun onderwijs te verbeteren. Denk aan het toepassen van learning analytics om het onderwijs persoonlijker te maken en het ontwikkelen van MOOC’s om meer studenten te kunnen bedienen.
Internationale impact
Anka wil onderwijsvernieuwing met ict niet alleen toepassen op de TU Delft. Via haar weblog, artikelen en keynotes draagt ze haar visie en missie uit, zodat de hele wereld kan profiteren van de ervaringen en kennis van de TU Delft. De universiteit staat mede door haar inspanningen in het MOOC-platform edX en het Open Education Consortium internationaal goed aangeschreven op het gebied van open en online onderwijs. Niet voor niets won Mulder in 2014 de Leadership Award van het Open Education Consortium.
MOOCs for credits
Het project MOOCs for credits is een voorbeeld dat laat zien hoe belangrijk ‘education for all’ is voor Anka. In dit project delen een aantal universiteiten wereldwijd, waaronder de TU Delft, hun MOOC’s met elkaar. Alle studenten van de deelnemende universiteiten kunnen deze MOOC’s volgen en krijgen daar ook studiepunten voor. De MOOC’s van de TU Delft hebben inmiddels al 1,2 miljoen deelnemers wereldwijd.
Met learning analytics naar gepersonaliseerd onderwijs
Iedereen toegang bieden tot onderwijs blijft ook in de toekomst een speerpunt voor onderwijs en ict, vindt Anka. Daarnaast moeten we blijven onderzoeken hoe ict het onderwijs verder kan verbeteren. Een goed voorbeeld is het doorontwikkelen van learning analytics, want daarmee kun je de belangrijke stap maken van one-size-fits-all naar gepersonaliseerd onderwijs.
De jury over Anka Mulder
Anka Mulder is een absolute voorloper en aanjager. Haar visie gaat verder dan de alleen de TU Delft: ze heeft met haar werk een beweging op gang gebracht, die grote impact heeft binnen Nederland, maar ook internationaal.
Sinds 2014 is Jan Haarhuis programmamanager van Educate-it, bij de Universiteit Utrecht (UU). Onder zijn enthousiaste leiding is dit onderwijsinnovatieprogramma onderdeel geworden van de onderwijspraktijk bij de universiteit. Het geheim: de bottom-upbenadering.
Bekijk de video over Jan Haarhuis (YouTube)
Wie is Jan Haarhuis?
Jan Haarhuis is in 2013 als programmamanager onderwijs en ict gestart met het opstellen van een visie op Onderwijs en ict dat als basis heeft gediend voor het onderwijsinnovatieprogramma Educate-it van de Universiteit Utrecht. Hij heeft dit programma vanaf het begin opgebouwd. Educate-it heeft als doel om het onderwijs aan de UU te innoveren met behulp van ict. Er wordt onder andere gewerkt aan blended learning, docentprofessionalisering en onderzoek naar het effect van ict-gebruik in het onderwijs. Door de visie, verbindingskracht en creativiteit van Jan heeft Educate-it in een paar jaar een cultuurverandering bereikt in de UU. Jan begint gewoon en enthousiasmeert mensen om zich bij hem aan te sluiten, aldus zijn collega’s.
Bottom-up
Bij onderwijsvernieuwings- en IT-projecten wordt vaak gekozen voor een top-downbenadering. Er is een visie, een plan en daar moet iedereen zich naar voegen. Bij Educate-it heeft Jan juist gekozen voor een bottom-upbenadering. In de visie van Jan zijn docenten eigenaar van hun eigen onderwijs. Ze worden uitgedaagd om zelf met plannen en ideeën te komen. Educate-it staat vervolgens klaar om te helpen die ideeën verder vorm te geven en in de praktijk te brengen.
Draagvlak in de hele universiteit
Een belangrijk resultaat van Jans bottom-upbenadering is dat onderwijsvernieuwing met ict in vrij korte tijd een groot draagvlak heeft gekregen binnen de hele universiteit. Docenten zien onderwijsinnovatie niet als iets wat van bovenaf wordt opgelegd, maar als iets waarmee ze zelf hun onderwijs beter kunnen maken. Ook buiten de UU blijft het werk van Jan overigens niet onopgemerkt; de UU wordt steeds meer gezien als een autoriteit op het vlak van onderwijsinnovatie met ict.
Iedereen doet mee
Een ander gouden idee van Jan is dat iedereen ingezet wordt voor Educate-it. Niet alleen docenten profiteren ervan: studenten informatica bouwen prototypes, onderwijskundigen onderzoeken leereffecten, enzovoort. Zo wordt de hele universiteit betrokken bij onderwijsinnovatie.
Cultuur van onderwijsvernieuwing
In de visie van Jan is onderwijsvernieuwing een continu doorlopend proces. Er moet op de universiteit een cultuur van onderwijsinnovatie ontstaan, waarin iedereen het vanzelfsprekend vindt dat het onderwijs van morgen er anders uitziet dan het onderwijs van vandaag.
De jury over Jan Haarhuis
Jan Haarhuis heeft een bijzondere prestatie geleverd: met zijn daadkracht heeft hij echt een beweging in gang gezet binnen de Universiteit Utrecht, met inzet van binnen de instelling aanwezige expertise. Door de bottom-upbenadering zit onderwijsinnovatie nu niet alleen in Jans DNA maar in dat van de hele universiteit.
Farshida Zafar is docent en projectleider online onderwijs & innovatie aan de Erasmus Universiteit. Met haar enthousiasme en ambitie heeft ze blended learning succesvol ingevoerd bij de deeltijdopleiding Rechten, samen met haar team. Een van de vernieuwingen is een streamingdienst voor boeken. Zafar is ook bezig een innovatielab op te zetten.
Bekijk de video over Farshida Zafar (YouTube)
Wie is Farshida Zafar?
Farshida Zafar is sinds 4 jaar verbonden aan de Erasmus School of Law, onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), als docent en projectleider online onderwijs & innovatie. In die tijd heeft ze de deeltijdopleiding Rechtsgeleerdheid getransformeerd van een avondopleiding met ongeveer 30 studenten naar een middagopleiding met zo’n 600 studenten. Belangrijkste factor in dit succes: de door Farshida ontwikkelde en ingevoerde blended-learningaanpak. Farshida leidt binnen de EUR ook een visietraject over online onderwijs. Volgens collega’s is Farshida een enthousiaste, ambitieuze collega die docenten en onderwijsprofessionals universiteitsbreed weet te motiveren en stimuleren om te innoveren met e-learning.
Blended learning
Toen Farshida binnenkwam bij ESL, was de eerste vraag die ze zich stelde: hoe kunnen we het deeltijdonderwijs verbeteren? Samen met het iTeam heeft ze ervoor gekozen om het onderwijs te comprimeren en blended te maken: 70% van het onderwijs vindt online plaats en nog maar 30% face to face. Deze aanpak werpt vruchten af. Dat is te zien aan de groeiende studentaantallen, maar ook aan de tevredenheids- en slagingspercentages.
Eigen tijd indelen
Door de blended-learningaanpak hebben studenten meer ruimte om hun eigen tijd in te delen, wat natuurlijk een groot voordeel is bij een deeltijdopleiding. Maar daarnaast worden ze actiever betrokken bij hun eigen onderwijs en dat van elkaar. Zo werkt de opleiding met een forum waarop studenten elkaar helpen in plaats van alle vragen aan de docent te stellen, en kunnen studenten zelf oefenen met de ESL Legal Battle App. Een gamified formatieve toets app te vergelijken met de ‘slimste mens’ app, maar dan met een onderwijsconcept.
Streamingdienst voor boeken
Belangrijk onderdeel van de blended-learningaanpak is de ELC-Library, een streamingdienst voor boeken die Farshida heeft ontwikkeld: voor een vast bedrag per maand kunnen studenten online beschikken over alle literatuur die ze nodig hebben. Mede door Farshida’s daadkracht werken de grote juridische uitgevers mee aan deze dienst. Studenten hoeven dus geen hele stapel papieren boeken meer aan te schaffen.
Smart engagement
De deeltijdopleiding Rechtsgeleerdheid is succesvoller dan ooit, maar Farshida denkt al aan de toekomst. Voor haar staat daarin smart engagement (bron: Micah Hrehovcisck PhD candidate) centraal: hoe houden we de studenten op een slimme manier betrokken bij de nieuwe onderwijsmethoden, hoe activeren we studenten online? Verder is Farshida bezig een innovatielab op te zetten, waarin geëxperimenteerd kan worden met onderwijsinnovaties, en waarin dingen mogen mislukken. Zo wil Farshida zorgen dat innovatie echt de kans krijgt: geen succes zonder falen.
De jury over Farshida Zafar
Farshida Zafar heeft een heel nieuw concept bedacht én gerealiseerd, waarbij ze bestaande technieken inzet maar ook heel nieuwe ontwikkeld heeft (denk aan de streamingdienst voor boeken). Dit heeft een grote, positieve impact op studenten, de faculteit, de hele instelling. En ook in de rest van het land volgt men dit project met interesse.
Jan Haarhuis, Anka Mulder, Paul Rullmann (juryvoorzitter) en Farshida Zafar